'Honoreer kwaliteit en doelmatigheid'

“Volgens het regeerakkoord moet ‘kwalitatief goede basiszorg zo dicht mogelijk bij de patiënt worden georganiseerd’. Dure ziekenhuiszorg moet meer naar de eerste lijn, voor de patiënt moet dat betere en goedkopere zorg opleveren.

Vertrouwen ontbrak

Apothekers spelen een belangrijke rol in de verdere verbetering van de basiszorg. Medicatieveiligheid, medicatietrouw, medicatieoverdracht en doelmatig voorschrijven zijn meer dan ooit actuele thema’s. De apothekers hebben de afgelopen jaren dan ook gezocht naar een nieuwe en verbeterde aanpak van die thema’s.

Zij willen zich inzetten voor een betere kwaliteit, vermindering van de ziektelasten en beheersing van de kosten. Helaas was er de afgelopen jaren onvoldoende overleg tussen apothekers en de zorgverzekeraars om te komen tot een vernieuwing van de professionele rol van onze beroepsgroep. Eenvoudig gezegd: het vertrouwen ontbrak. Dat was de reden voor de toenmalige minister van VWS Ab Klink, mede geïnitieerd door de Tweede Kamer, begin van dit jaar een overleg te starten tussen apothekers en zorgverzekeraars onder leiding van Hans Alders.

Distributiemodel

Zonder te ver vooruit te willen lopen op de uitkomsten van dit overleg, lijkt er overeenstemming over de vernieuwde rol voor patiënten door de apotheker mogelijk. Daarbij spelen het voorkómen van onnodige ziekenhuisopnames bij ouderen en de zorg voor chronisch zieken een voorname rol.

Veel discussies gaan over het verstrekken van het meest doelmatige middel. Om de farmaceutische kwaliteit te waarborgen, is zorgvuldig inkopen en beheren noodzakelijk. Nu komt het er op aan of de nieuwe minister van VWS Edith Schippers het regeerakkoord integraal en consequent gaat uitvoeren. Op dit moment is het voor apothekers buitengewoon verwarrend dat zowel zorgverzekeraars als de NZa niet volgens een door de politiek gewenst kwaliteitsmodel werken, maar vooral volgens een distributiemodel gericht op prijs en volume.

Zorgverzekeraars worden geacht kwaliteit in te kopen, wat overigens tot op heden over de hele breedte amper het geval is geweest. Ook het tegen beter weten in vasthouden aan de zogeheten preferente producten (de goedkoopste producten met dezelfde kwaliteit als duurdere producten) waar met 90% prijs-daling toch echt de bodem wel is bereikt, geeft aan dat er nog on-voldoende begrip is voor de nadelen voor de patiënt.

Wij realiseren ons als geen ander dat we afscheid moeten nemen van het systeem van bonussen en kortingen. Het gaat hier wezenlijk om de basiszorg voor de patiënt.

Doelredenering

Dan de NZa. Deze marktmeester is bezig een nieuw model te introduceren voor een berekening van het zogeheten norminkomen voor een apotheek maar ook voor andere beroepen in de basiszorg. Kort gezegd komt het er op neer dat de NZa redeneert: een apotheek heeft inkomsten en uitgaven (kosten) en het verschil is het norminkomen ( 80.000 conform ambtenarenschaal 14). Kortom, een doelredenering. Het maakt niet uit of een apotheek betere kwaliteit levert of doelmatiger werkt.

Wanneer een apotheek de kosten drukt, verlaagt de NZa op basis van het nieuwe model één op één het tarief. Dat een apotheek wordt gestraft voor efficiëntie en kwaliteit komt niet aan de orde. Het is wellicht niet bekend dat 40% van de apotheken al verlies lijdt en dat veel medicijnen onder kostprijs worden geleverd.

Natuurlijk zijn wij het eens dat de zorg betaalbaar moet worden gehouden. Maar wanneer het beleid van de NZa en de zorgverzekeraars op deze wijze doorgaat, zullen veel apotheken – met name de kleinere – het hoofd niet boven water kunnen houden. Dat betekent dat de kwaliteit van de basiszorg niet gegarandeerd wordt.

Honoreringsmodel

Er is dus een aanzienlijk verschil tussen het door het nieuwe kabinet gewenste kwaliteitsmodel en het in de praktijk door zorgverzekeraars en NZa gehanteerde distributiemodel. Om het regeerakkoord te kunnen uitvoeren, moet dus gekozen worden voor een kwaliteitsmodel en het in hetzelfde regeerakkoord genoemde duurzame honoreringsmodel voor apothekers. Ons voorstel is dat apothekers worden gehonoreerd voor de farmaceutische patiëntenzorg en worden afgerekend op kwaliteit. Voor speciale projecten voor chronische patiënten zoals diabeten kunnen eventueel extra inkomsten voor de apotheek worden gegenereerd. Tenslotte moet er een vergoeding komen voor een efficiënte geneesmiddelen-distributie.

Goedkoper en beter

Wordt door dit alles de zorg voor de patiënt goedkoper en beter? Wij hebben de overtuiging dat dit het geval zal zijn en steken de hand uit naar de nieuwe minister van VWS om de doelen zoals geformuleerd in het regeerakkoord daadwerkelijk te bereiken.”