Slikken is niet altijd vanzelfsprekend. Toedienen van geneesmiddelen

Slikproblemen, oftewel dysfagie, bemoeilijken het innemen van geneesmiddelen. Slikproblemen kunnen allerlei oorzaken hebben, zoals ouderdom, hersenletsel of het gebruik van bepaalde geneesmiddelen. Ook bij patiënten met een voedingssonde kan slikken een probleem zijn. Als patiënten moeite hebben met slikken, dan moeten hun geneesmiddelen op een andere wijze worden toegediend. Patiënten laten echter niet altijd weten dat ze slikproblemen hebben.

Patiëntenfolder

Om verantwoord geneesmiddelengebruik te bevorderen en om de apotheker te ondersteunen bij de zorg voor patiënten met slikproblemen, heeft de KNMP een patiëntenfolder ontwikkeld: Moeite met slikken van medicijnen. In de folder staat onder andere beschreven wat slikproblemen zijn en wat patiënten kunnen doen als ze moeite hebben met het innemen van geneesmiddelen. Ook staat hierin wat de apotheker kan betekenen als het innemen van geneesmiddelen op de orale manier niet lukt.

Apotheek.nl

Deze maand is ‘Moeite met slikken van medicijnen’ het thema op apotheek.nl. Hier staan zowel inhoudelijke informatie als praktische tips voor uw patiënten. Deze thema-informatie blijft overigens ook na januari beschikbaar.

LNA-procedures

De serie LNA-procedures ‘Aanpassing vast naar vloeibaar’ geeft inhoudelijke ondersteuning bij het zoeken naar de beste toedieningsvorm voor patiënten met slikproblemen. De procedures bevatten direct bruikbare instructieteksten per farmaceutische vorm. De volgorde van de stappen wordt vooral bepaald vanuit het kwaliteitsperspectief en niet vanuit patiëntspecifieke kenmerken. Dit uitgangspunt is terug te vinden in het stroomschema in de LNA-procedure ‘Aanpassing vast naar vloeibaar: keuze geneesmiddel’. De eerste keus is een vloeibaar alternatief dat in de handel is, eventueel via import. Vervolgens komt de bereiding van een gestandaardiseerde drank aan bod. Wanneer een grondstof niet (op tijd) beschikbaar is, kan de drank uit een handelsproduct gemaakt worden.

Daarnaast is de serie LNA-procedures ‘Sondevoeding en geneesmiddelen’ beschikbaar die de apotheker ondersteunt bij het beoordelen, gereedmaken en afleveren van geneesmiddelen voor toediening via een gastro-enterale voedingssonde. Soms kan de patiënt wél slikken langs de sonde, waardoor de orale route toch beschikbaar is.

Oralia VTGM

In de KNMP-uitgave Oralia VTGM vindt u van vijfhonderd werkzame stoffen informatie over het toedienen bij patiënten met slikproblemen of een voedingssonde. Per geneesmiddel hebben wij uitgewerkt of én hoe het bewerkt en toegediend kan worden. Kijk voor meer informatie op knmp.nl/oralia-vtgm.

Shiwai Ng

Laboratorium der Nederlandse Apothekers