Antimycotica cutaan en cumarines

Vanaf juli 2009 is het cutaan gebruik van miconazol gecontraïndiceerd bij patiënten die cumarinederivaten gebruiken. De contra-indicatie bestond al langer voor oraal en vaginaal gebruik van miconazol.

Bij cutaan gebruik van miconazol zijn ernstige INR-stijgingen gemeld. Wanneer miconazol op een intacte huid en niet dik gesmeerd wordt, levert het geen problemen op. Echter, miconazol wordt ook veel gebruikt bij smetten (open wonden) op een groter oppervlak. De kans op absorptie van miconazol is dan reëel.

In juli 2009 is de interactie van cumarinederivaten met miconazol cutaan daarom opgenomen in de Standaard Afhandeling cumarine-interacties en in de apotheekinformatiesystemen.

Interactie

Miconazol remt het enzym CYP2C9 en versterkt hierdoor het effect van cumarinederivaten, waardoor de stollingstijd toeneemt. Het gaat om een zeer sterke interactie die onder alle omstandigheden moet worden vermeden [1]. Daarom is het gebruik van miconazol, ook bij cutane toepassing, gecontraïndiceerd bij gelijktijdig gebruik van een cumarinederivaat [1, 2]. De apotheekinformatiesystemen adviseren om dan te kiezen voor cutane behandeling met clotrimazol [1].

Miconazol versus clotrimazol en ketoconazol

Imidazoolpreparaten worden toegepast bij schimmelinfecties van de huid. De verschillende imidazolen tonen geen verschillen in werkzaamheid [3, 4].

Miconazol oraal, vaginaal en cutaan heeft een grote invloed op de INR. Clotrimazol beïnvloedt de INR niet.

Interactie van ketoconazol met cumarines is minder heftig dan bij miconazol. Daarom is cutaan gebruik van ketoconazol wel toegestaan.

Voor miconazol cutaan is een alternatief beschikbaar dat geen verstoring van de INR geeft, namelijk clotrimazol. Daarom is besloten om miconazol cutaan te contra-indiceren bij gebruik van cumarinederivaten.

Clotrimazol in FNA

Clotrimazol is als handelspreparaat beschikbaar in de vorm van een crème, een huidspray en een strooipoeder. Als aanvulling hierop zijn naar analogie van de miconazol(nitraat) bevattende dermatica in het FNA de volgende drie preparaten met clotrimazol opgenomen:

• clotrimazolzalf 1% FNA;

• clotrimazol-zinkoxidekalkwaterzalf 1% FNA;

• clotrimazol-zinkoxidesmeersel 1% FNA.

Meer informatie is te vinden in de LNA-mededeling ‘Antimycotica in het FNA’, die te raadplegen is op de KNMP Kennisbank.

Literatuur

[1] Standaard afhandeling cumarine-interacties. Samengesteld door de Federatie Nederlandse Trombosediensten, het Geneesmiddelinformatiecentrum van het Wetenschappelijk Instituut Nederlandse Apothekers en Stichting Health Base. Internetversie november 2011 op www.fnt.nl/ (geraadpleegd d.d. 22-06-2012).

[2] Informatorium Medicamentorum 2012, geraadpleegd op KNMP Kennisbank 22-06- 2012.

[3] NHG-Standaard Dermatomycosen (2008). Te raadplegen op: www.knmp.nl/producten-diensten/farmacotherapie/links/standaarden-en-richtlijnen

[4] Farmacotherapeutisch Kompas. Te raadplegen op: www.fk.cvz.nl