Adviezen gewijzigd

Het gebruik van geneesmiddelen met vitamine D₃ (colecalciferol) is de afgelopen jaren fors gestegen. Het aantal verstrekkingen is gestegen van 3000 in 2007 naar 235.000 in 2012. Het aantal gebruikers van calciumpreparaten is in diezelfde periode met 75% gestegen van 285.000 naar 500.000. Het merendeel van de calciumgebruikers gebruikt een vaste combinatie met vitamine D₃ (>85%) [2].

Functie

Een goede vitamine D-status helpt rachitis, osteomalacie en osteoporose voorkomen. Dit zijn calcemische effecten. Daarnaast heeft vitamine D een positieve invloed op de spierfunctie en het functioneren van het afweersysteem. Dit zijn niet-calcemische effecten. Er zijn steeds meer aanwijzingen dat vitamine D een rol speelt in het verlagen van het risico op vele andere aandoeningen, zoals auto-immuunziekten en cardiovasculaire aandoeningen. Ook is vitamine D-deficiëntie geassocieerd met diverse typen maligniteiten [3].

Vitamine D komt van nature in een beperkt aantal voedingsmiddelen voor. Ook kan de mens onder invloed van zonlicht zelf vitamine D aanmaken. Toch zijn er groepen mensen met een verhoogd risico op een vitamine D-tekort. Bij deze mensen is suppletie gewenst. De Gezondheidsraad hanteert voor de algemene populatie een minimale vitamine D-status van 30 nmol/l. Voor ouderen vanaf 70 jaar wordt een minimumwaarde aangegeven van 50 nmol/l [1]. In de literatuur wordt voor de algemene populatie steeds vaker een waarde van minimaal 75-80 nmol/l als optimale vitamine D-status aangehaald [3].

Osteoporosepatiënten en patiënten met een verhoogd fractuurrisico wordt dagelijkse suppletie met 800 IE vitamine D aanbevolen [4, 5].

De suppletieadviezen van de Gezondheidsraad zijn enkel gebaseerd op de calcemische functie van vitamine D.

Vergoeding

Vitamine D-preparaten met 400 IE colecalciferol worden niet vergoed. De preparaten worden wel vergoed indien ze meer dan 600 IE colecalciferol bevatten of wanneer ze als combinatiepreparaat met een ander geneesmiddel worden voorgeschreven. In 2012 is in het vergoedingssysteem een tablet opgenomen met 800 IE colecalciferol (Divisun). In het licht van de publicaties over hartcomplicaties bij overmatige calciumsuppletie [6] is dit preparaat ideaal voor personen met een adequate calciuminname uit voeding.

Nascholing

Om de implementatie van de nieuwe voedingsnormen voor vitamine D te bevorderen is nascholing ontwikkeld voor artsen en apothekers. Ook is naar aanleiding van de normen op www.fto.nu de FTO-presentatie vitamine D toegevoegd. Het Informatorium Medicamentorum is inhoudelijk in overeenstemming gebracht met de voedingsnorm van de Gezondheidsraad en met de meest recente literatuur.

Streefwaarden en adviezen

Literatuur

1. Gezondheidsraad. Evaluatie van de voedingsnormen voor vitamine D. 2012.
2. SFK. Calcium en vitamine D in de lift. Pharm Weekbl. 2013;148:19.
3. Wielders JPM, Muskiet FAJ en Wiel A. Nieuw licht op vitamine D. Ned Tijdschr Geneeskd. 2010;154:A1810.
4. CBO. Richtlijn Osteoporose en fractuurpreventie. 2011.
5. NHG-Standaard Fractuurpreventie. 2012
6. Bolland MJ, Avenell A, Baron JA et al. Effect of calcium supplements on risk of myocardial infarction and cardiovascular events: meta-analysis. BMJ 2010; 341 doi 10.1136/bmj.c3691.