Productzorg: deugdelijke verpakkingen

Hoewel we het meestal niet zo ervaren, valt het verpakken van geneesmiddelen wettelijk gezien ook onder bereiden. Ook al zijn veel geneesmiddelen voorverpakt, elke apotheek komt dagelijks met deze bereidingshandeling in aanraking: bij het in een potje uittellen van losse tabletten, bij het in een vouwdoosje meegeven van een strip zetpillen of bij het uitvullen van wat crème in een tube.

Deugdelijk uitgangsmateriaal

Een verpakking moet het product beschermen tegen nadelige fysische, chemische en microbiologische invloeden van buitenaf. Daarnaast moet de verpakking het product hanteerbaar maken voor transport en toediening, en moet hij een etiket kunnen dragen. Deze aspecten bepalen samen of een verpakking ‘deugdelijk’ genoemd kan worden. Een Minigrip zakje bijvoorbeeld kan voor een strip tabletten een prima verpakking lijken, maar als de tabletten gevoelig zijn voor licht, is het geneesmiddel misschien onvoldoende beschermd tegen ontleding. Een kartonnen vouwdoos of een bruin potje is dan geschikter.

Ingangskeuring

Verpakkingen kunnen gebreken vertonen. Glas kan gebroken zijn, tubes kunnen krassen hebben, potjes kunnen vuil zijn. Het is daarom verstandig verpakkingsmaterialen bij ontvangst te keuren. Als wordt ingekocht bij een betrouwbare toeleverancier [1] kan zo’n ingangskeuring zich meestal beperken tot een controle van de specificaties op het analyserapport. Indien verpakkingsmateriaal bij een andere leverancier is aangeschaft, moet de ingangskeuring worden uitgebreid, in relatie tot het gebruik. Bij ontvangst van een partij oogdruppelflacons zal bijvoorbeeld kritischer moeten worden gekeken naar de kwaliteit dan bij een partij vouwdoosjes. Waar het om gaat is dat wordt nagegaan of voldaan wordt aan relevante eisen [2].

FNA-verpakkingen

Een aparte categorie uitgangsmaterialen vormen de FNA-verpakkingen, herkenbaar aan het woordmerk ‘FNA’. Spruythillen en Brocacef Supplies & Services brengen deze verpakkingsmaterialen op de markt. Anders dan bij andere verpakkingen wordt bij FNA-verpakkingen van elke partij een steekproef gecontroleerd door het Laboratorium der Nederlandse Apothekers (LNA).

Het gaat daarbij om aluminium tubes, (micro)klysmaflacons en zetpilvormen. Zo worden FNA-tubes gekeurd op metaaldeeltjes in de tubehals of de dop en op beschadigingen van de binnenlak. Bij microklysmaflacons en klysmaflacons wordt gekeken naar verontreinigingen, beschadiging en lekkage. Zetpilstrips worden onder meer beoordeeld op de peel-off-sluiting en op het juiste vulgewicht.

Bij geringe afwijkingen van de specificaties wordt door het LNA eerst overleg gepleegd met de leverancier om de oorzaak van het probleem te achterhalen en op te lossen. Bij ernstigere gebreken kunnen partijen worden afgekeurd.

Literatuur

1. Smeets O. Elf leveranciers met predicaat betrouwbaar. Pham Weekbl 2012;50:21.

2. Jong A de, Bouwman-Boer Y. Verpakkingen. In: Bouwman-Boer Y, Le Brun P, Oussoren C, et al. Recepteerkunde. Productzorg en bereiding van geneesmiddelen. Houten: Bohn Stafleu van Loghum, 2009.