Zorg rond afval in de apotheek

De apotheek krijgt via verschillende routes afval aangeboden. Behalve geneesmiddelen die retour komen of over hun houdbaarheidsdatum heen zijn, zijn er gebruikte spuiten en naalden en afval dat ontstaat bij het bereiden van geneesmiddelen.

In elk geval voor het bedrijfsafval, dus in de apotheek zelf geproduceerd, moet er een contract zijn met een afvalverwerkingsbedrijf. In dit contract is de juiste wijze van afvoeren en vernietigen geregeld. Dat het verwerkingsbedrijf een vergunning moet hebben, lijkt vanzelfsprekend, maar de apotheek behoort daar ook een bewijs van te vragen. Bij elke inzameling hoort een geleideformulier, dat de apotheek minimaal vijf jaar moet bewaren.

Het beleid ten aanzien van afvoer van ingeleverde geneesmiddelen, inclusief spuiten en naalden, verschilt per gemeente. Afval van patiënten is in principe huishoudelijk afval, categorie KCA (Klein Chemisch Afval), waarvoor de apotheek fungeert als inzamelpunt. Verwerking door de gemeente lijkt logisch, maar vaak moet de apotheek het meeleveren met het bedrijfsafval.

Naaldencontainer meegeven

Vanwege het risico op besmetting en prikaccidenten mogen gebruikte spuiten en naalden alleen in speciale containers worden ingeleverd. Vergeet niet zo’n container mee te geven aan patiënten die zichzelf injecties toedienen. Anders kan de patiënt zelf een verpakking bedenken, variërend van jampot tot yoghurtbeker.

Oppassen met vloeistoffen

Vaste of halfvaste geneesmiddelvormen veroorzaken niet snel problemen als ze door elkaar raken. Bij grotere hoeveelheden vloeistof is het goed even na te denken voor ze de ton in gaan, zeker bij vluchtige oplosmiddelen. Bij zomerse temperaturen kunnen verpakkingen springen en kunnen onvoorspelbare reacties optreden. Het verwerkingsbedrijf bepaalt welk soort afval de apotheek op welke manier mag aanleveren.

Instructie personeel

De medewerker die de ton vult, moet enige kennis hebben van chemicaliën. In de praktijk is het echter misschien een apotheekhulp. Hij of zij moet voldoende worden geïnstrueerd om veilig om te gaan met retourgeneesmiddelen en om bij twijfel een deskundige te raadplegen. Het gebruik van beschermende werkkleding en handschoenen is noodzakelijk, omdat retourgeneesmiddelen niet altijd meer in de originele verpakking zitten.

Aan de balie kan even naar de inhoud van de tas gekeken worden. Voor batterijen, kwikthermometers of verfresten zijn andere afvoerkanalen dan de apotheek. Sommige apotheken reiken aan patiënten voor geneesmiddelafval speciale tasjes uit, met als opdruk een lijstje wat er wel en niet in hoort. Een goed idee om te helpen voorkomen dat geneesmiddelen in de vuilnisbak belanden.