Een nieuwe generatie medicatiebewaking

Bij bovenstaande patiënt wordt in het apotheeksysteem een melding gegenereerd door een Medisch Farmaceutische Beslisregel (MFB). Het verschil met de huidige medicatiebewaking kan met dit voorbeeld worden verduidelijkt. De patiënt is 57 jaar, gebruikt behalve diclofenac paroxetine en heeft diabetes. De patiënt gebruikt geen maagbescherming. Op het scherm verschijnt nu de interactie ‘NSAID’s + serotonergwerkende middelen’. Hierbij moet de apotheker handmatig in de historie kijken of er risicofactoren voor maagcomplicaties aanwezig zijn bij deze patiënt. Bij aanwezigheid van risicofactoren moet hij controleren of maagbescherming aanwezig is dan wel moet worden toegevoegd. De MFB ‘Maagbescherming bij NSAID-gebruik’ neemt de risicofactoren al mee in de bewaking. Deze stap wordt door de MFB dus geautomatiseerd uitgevoerd. Bij bovengenoemde patiënt verschijnt het signaal dat geen maagbescherming aanwezig is en een protonpompremmer moet worden toegevoegd. Bij patiënten bij wie geen risicofactoren aanwezig zijn, verschijnt juist geen signaal.

Toegevoegde waarde

Toepassing van MFB’s zorgt ervoor dat de apotheker de zorg voor de patiënt kan verbeteren. MFB’s signaleren geautomatiseerd suboptimale therapie en risicosituaties. Dit is met de huidige medicatiebewaking niet mogelijk, omdat patiëntgegevens, zoals laboratoriumuitslagen en comorbiditeit, en patiëntkenmerken, zoals leeftijd en gewicht, niet bij de medicatiebewaking worden betrokken. MFB’s kunnen deze factoren wel bij de medicatiebewaking betrekken, waardoor alleen een signaal verschijnt bij risicopatiënten. Ook kunnen met MFB’s irrelevante signalen worden weggefilterd. De signalen die opkomen zijn daardoor meer patiëntgericht.

Beschikbaarheid

KNMP Geneesmiddel Informatie Centrum en Health Base ontwikkelen MFB’s in samenwerking met een multidisciplinaire expertgroep. Op dit moment worden MFB’s in de vorm van een stroomschema en de bijbehorende onderbouwing uitgeleverd via de KNMP Kennisbank. Deze zijn te vinden onder het kopje Inhoudsopgave > Medicatiebewaking > Medisch Farmaceutische Beslisregels. In het stroomschema is te zien hoe een bepaald signaal tot stand komt. De stroomschema’s kunnen per zorgverlener verschillen.

Behalve MFB’s inzake verminderde nierfunctie zijn ook ‘Laxantia bij opioïdgebruik’, ‘Antimycotica bij inhalatiecorticosteroïden’ en ‘Trombocytenaggregatieremmers’ bij nitraten uitgeleverd. De MFB’s ‘Maagbescherming bij NSAID-gebruik’ en ‘Maagbescherming bij salicylaatgebruik’ komen per 1 januari 2014 beschikbaar via de Kennisbank. De komende periode komen hier onder andere ‘Osteoporoseprofylaxe bij corticosteroïdgebruik’, ‘Tijdsinteracties’ en ‘Cumarine-interacties en INR’ bij.

Binnenkort wordt in deze rubriek dieper ingegaan op MFB’s inzake verminderde nierfunctie.