KNO-bereidingen: de top 3

Eerder verschenen in het Pharmaceutisch Weekblad artikelen over de meest gevraagde bereidingen voor cutaan, oraal, oculair en rectaal gebruik. Dit overzicht van bereidingen voor KNO-gebruik is het laatste in deze reeks.

Corticosteroïden

De meest gestelde vraag aan de helpdesk is die naar een voorschrift voor een mondpasta of mondspoeling met een corticosteroïde. Triamcinolon (klasse 2), betamethason (klasse 3) en clobetasol (klasse 4) worden toegepast op het mondslijmvlies bij orale lichen planus [1].

In het FNA is een voorschrift opgenomen voor Triamcinolonacetonidemondpasta 0,1%. Naar analogie van dit voorschrift kunnen mondpasta’s met 0,1% betamethasonvaleraat of 0,05% clobetasolpropionaat worden bereid [1, 2]. Het corticosteroïde wordt hierbij verwerkt in Hypromellosezalf 20% FNA, een hechtende zalfbasis voor toepassing op het mondslijmvlies [3].

Een alternatief voor een mondpasta is de bereiding van een mondspoeling of mondgel. De contacttijd, en daarmee de werkingsduur, van een spoeling of gel is echter korter dan van een mondpasta. De LNA-helpdesk beschikt over bereidingsvoorschriften voor een clobetasol- en een dexamethasonmondspoeling.

Het voorschrift voor samengestelde Triamcinolonoordruppels is in 1997 om therapeutische redenen uit het FNA vervallen. Alternatieven bij de behandeling van otitis externa zijn de FNA-preparaten Zure oorduppels met hydrocortison 1%, Zure oordruppels met triamcinolonacetonide 0,1% of Aluminiumacetotartraatoordruppels 1,2% of 12% [4].

Midazolam

Met stip op de tweede plaats staat de vraag naar een midazolamneusspray. Midazolam wordt zowel nasaal als oromucosaal toegepast bij status epilepticus als alternatief voor de rectale toediening van diazepam [5].

Een voorschrift voor een neusspray, die per pufje 2,5 mg midazolam bevat, is beschikbaar via de LNA-helpdesk. Midazolam kan buccaal worden toegediend door de injectievloeistof in de wangzak te druppelen of te spuiten [5, 6].

Tacrolimus

De vraag naar een voorschrift voor een tacrolimusmondpasta sluit de rij. De oromucosale toepassing van tacrolimus wordt niet genoemd in het Informatorium Medicamentorum. In sommige academische centra wordt een tacrolimusmondpasta gebruikt bij de behandeling van chronische graft-versus-host disease na een stamceltransplantatie [7].

Een dergelijke mondpasta kan worden bereid door de inhoud van tacrolimuscapsules te verwerken in Hypromellosezalf 20% FNA, of door 20% hypromellose toe te voegen aan Protopic-zalf 0,1%.

Wilt u meer weten over de hier besproken bereidingen, of bent u op zoek naar een voorschrift voor een ander geneesmiddel dat in de mond, in de neus of in het oor gebruikt gaat worden? De LNA-helpdesk beschikt vaak over aanvullende bereidingsinformatie, en helpt u graag verder.

Literatuur

1. Dermatica op Recept, Ed 4 (2011):34.

2. Tabel “Toevoegingen aan mondpasta’s” (TAB18) op de KNMP Kennisbank, geraadpleegd 19-12-2013.

3. Dreijer S. WINAp-berichten. Corticosteroïden, een mond vol. Pharm Weekbl 2006;141(13):452.

4. Triamcinolonoordruppels, samengesteld (vervallen) op de KNMP Kennisbank, geraadpleegd 19-12-2013.

5. Informatorium Medicamentorum op de KNMP Kennisbank, geraadpleegd 19-12-2013.

6. Ufkes JGR. Buccaal praktischer dan rectaal. Midazolam versus diazepam bij status epileticus. Pharm Weekbl 1999;134:344.

7. Protocol allogene stamceltransplantaties 2013 VUmc en AMC Amsterdam, online geraadpleegd 19-12-2013.