Atorvastatine 80% generiek

Uitgedrukt in standaarddagdoseringen (DDD) maken geneesmiddelen die worden ingezet bij de beheersing van cardiovasculaire risico’s ongeveer 43% uit van het totale gebruik van receptplichtige geneesmiddelen. Een van de belangrijke aandachtspunten van behandelaars bij de preventie van hart- en vaatziektes is het optimaliseren van het cholesterolniveau. Cholesterolsyntheseremmers van het statine-type die de aanmaak van cholesterol in de lever verminderen, nemen daarbij een voorname plaats in. Vergoeding van statines uit de basisverzekering is wel aan voorwaarden gebonden. Ze worden uitsluitend vergoed voor verzekerden met een verhoogde kans op het ontwikkelen van cardiovasculaire aandoeningen, die op behandeling met deze middelen zijn aangewezen overeenkomstig de richtlijnen van de desbetreffende beroepsgroepen. Binnen die richtlijnen hebben de statines echter geen gelijkwaardige positie. Zo adviseert de standaard Cardiovasculair Risicomanagement van het Nederlands Huisartsen Genootschap huisartsen een cholesterolverlagende behandeling met geneesmiddelen te starten met simvastatine, vanwege de gunstige verhouding tussen effectiviteit en kosten. Indien een patiënt onvoldoende op simvastatine reageert, kan worden overgestapt op een andere statine.

Marktaandelen

Simvastatine is de meest gebruikte statine. Meer dan de helft van alle verstrekte DDD’s aan statines betreft simvastatine. Een kwart van de statine-DDD’s is voor atorvastatine, terwijl rosuvastatine (13%), pravastatine (9%) en fluvastatine (1%) het met kleinere aandelen moeten doen. Deze verdeling is vanaf begin 2011 tot en met mei 2012 vrijwel constant.

Substitutiegraad

Begin mei van dit jaar verliep het patent van fabrikant Pfizer op Lipitor (atorvastatine) en op dit moment bieden 9 leveranciers een generieke variant aan. Halverwege de maand maart kreeg fabrikant Ranbaxy echter al het recht om een generieke variant van atorvastatine te verkopen. Ook bracht patenthouder Pfizer zelf naast het specialité een generieke variant op de markt. Onder meer door opname in het preferentiebeleid stuurden verzekeraars aan op het verstrekken van de generieke varianten van atorvastatine aan hun verzekerden. Veel verzekeraars deden dit direct op het moment dat atorvastatine als generiek beschikbaar kwam.

Uit de SFK-cijfers blijkt dat in maart 3% van alle verstrekte (DDD’s) aan atorvastatine een generieke variant betrof. Na 67% in april, is deze substitutiegraad in mei van dit jaar al opgelopen naar 80%. Ter illustratie vergeleek de SFK de introductiesnelheid van generieke varianten van atorvastatine met die van andere generieke introducties uit de afgelopen drie jaar. Vergeleken met andere generieke introducties behoort atorvastatine bij de groep middelen waarbij de introductie snel verliep. Daarnaast mag verwacht worden dat deze substitutiegraad nog verder stijgt. Het onderzoek beperkte zich tot een aantal veel verstrekte geneesmiddelen, waarbij verzekeraars actief stuurden op generieke verstrekkingen. Dit doen verzekeraars onder andere door opname van deze middelen in het preferentiebeleid.

Omzet

De uitgaven aan verstrekte WMG-geneesmiddelen via Nederlandse openbare apotheken kwamen in 2011 uit op € 5 miljard. Gebaseerd op de cijfers uit april en mei, zorgt het patentverloop op Lipitor alleen al voor een uitgavendaling ten opzichte van 2011 van ongeveer 1,5% (€ 75 miljoen) op jaarbasis. De daling van de uitgaven op jaarbasis zal aan het eind van het jaar naar verwachting hoger uitkomen, vanwege de hierboven genoemde verwachting dat de substitutiegraad nog zal oplopen.