Farmacie in cijfers (SFK)
Omeprazol koploper af
Na in 2011 de ranglijst van meest verstrekte geneesmiddelen te hebben aangevoerd moet omeprazol de koppositie in 2012 weer afstaan aan metoprolol, dat vorig jaar acht miljoen keer door een apotheek werd verstrekt. Omeprazol zakte, vooral dankzij beperkingen van de vergoedingsvoorwaarden, terug naar plaats vier.
Aantal openbare apotheken neemt af
Het aantal openbare apotheken nam in 2012 voor het eerst af. Eind december telde Nederland 1981 openbare apotheken. Dat zijn er zestien minder dan het jaar daarvoor. Deze afname toont aan dat de sector onder druk staat.
Kwart pilgebruiksters loopt meer risico
In Nederland gebruiken een half miljoen vrouwen anticonceptiepillen van de derde of vierde generatie. Deze pillen worden beschouwd als risicovoller dan oudere anticonceptiepillen. Toch krijgt 14% van de jonge vrouwen die voor het eerst met de anticonceptiepil starten, een derde- of vierdegeneratiepil.
Verbandmiddelen op de schop
Nederlandse apothekers verstrekten vorig jaar 3,7 miljoen keer een verbandmiddel. Bijna 2,1 miljoen daarvan declareerden de apothekers bij de zorgverzekeraars, in totaal voor € 79 miljoen. Van dit bedrag zou in 2013 € 5,5 miljoen niet meer worden vergoed door een herziening van de productgroep verbandmiddelen.
Triptanenstrijd
Artsen hebben een ruime keuze bij het voorschrijven van triptanen bij migraine. Ondanks afspraken over doelmatig voorschrijven kiezen zij steeds vaker voor een duurder merkgeneesmiddel.
Bezuiniging op maagmiddelen niet gehaald
De uitgaven aan maagzuurremmers binnen het basispakket zullen in 2012 naar verwachting weliswaar € 56 miljoen lager zijn dan in 2011, maar daarmee is de beoogde besparing van € 75 op deze middelen niet gehaald.
Vrije markt voor vaginaal antischimmelmiddel
Het vaginale antischimmelmiddel clotrimazol is sinds april van dit jaar niet alleen op recept, maar ook zonder recept via apotheek en drogisterijen verkrijgbaar. Hiermee begeeft het middel zich op een markt die tot nu toe gesloten is voor andere vaginale antischimmelmiddelen.
Hoge verwachtingen generiek Viagra
Ondanks dat de afzet van de potentiepillen stagneert, heeft de markt hooggespannen verwachtingen van het aflopen van het patent van Viagra. Het CBG heeft namelijk van maar liefst 34 verschillende labels generieke varianten van sildenafil geregistreerd.
Opnieuw dure middelen naar ziekenhuisbudget
In navolging van de TNF-alfaremmers vallen groeihormonen en orale oncolytica vanaf 1 januari 2013 waarschijnlijk volledig onder het budget van de ziekenhuizen. De SFK verwacht dat openbare apotheken in 2012 voor € 192 miljoen aan deze middelen ten laste van de zorgverzekering zullen verstrekken.
Polyfarmacie bij een op tien apotheekbezoekers
Van alle bezoekers van openbare apotheken gebruikt een op de tien meer dan vijf geneesmiddelen langdurig en is daarmee polyfarmaciepatiënt. Bij senioren loopt dit op tot een op de drie gebruikers van geneesmiddelen.
Top 20 geneesmiddelen veilig voor kinderen
Een derde van de twintig geneesmiddelen die kinderen van 10 jaar en jonger het vaakst gebruiken, is niet specifiek geregistreerd voor deze leeftijdsgroep. Desondanks zijn alle middelen uit die top 20 veilig voor kinderen. Het Kinderformularium biedt uitkomst voor medicijnen zonder registratie voor kinderen.
€ 400 miljoen meer aan eigen risico
Verhoging van het eigen risico leidt volgend jaar, alleen al op basis van de uitgaven aan geneesmiddelen, tot een lastenverzwaring van € 400 miljoen via het eigen risico. Het aandeel van de verzekerden van 18 jaar en ouder dat volgend jaar het eigen risico vol maakt, daalt van 32% dit jaar naar 24% in 2013.
Diabetes langs de lat
Conform richtlijnen blijkt een diabetesbehandeling vrijwel altijd door de huisarts te worden gestart met het voorkeursmiddel metformine. Maar ook de veel duurdere DPP-4-remmers worden in twee derde van de gevallen geïnitieerd door de huisarts.
Opkomst nieuwe anticoagulantia
De SFK telde in de eerste helft van 2012 bijna 370.000 gebruikers van vitamine K-antagonisten (‘cumarines’). Aan het gebruik van vitamine K-antagonisten kleven bezwaren. Nieuwe anticoagulantia kennen die bezwaren niet. Hoewel artsen deze nieuwe middelen in beperkte mate voorschrijven, neemt het gebruik sterk toe.
De strijd tegen beginnende kaalslag
Finasteride 1 mg is het meest toegepaste geneesmiddel om haaruitval tegen te gaan. In 2011 telden de openbare apotheken 8.600 gebruikers van dit middel. De meeste van hen zijn rond de 30 jaar. Zij draaien in beginsel zelf op voor de kosten van gemiddeld € 43 per maand.
Groei van dementiemiddelen stagneert
Nederlandse openbare apotheken verstrekten in 2011 aan 33.000 mensen een geneesmiddel dat wordt toegepast bij dementie. Dat is een stijging van 9% ten opzichte van een jaar eerder. Dit jaar lijkt er een einde te komen aan de toename van het gebruik van deze middelen.
Nieuw risico door nieuwe maximumprijzen
Nieuwe maximumprijzen in oktober 2012 zorgen voor een daling van het prijspeil van 1,2% ten opzichte van september van dit jaar. In vergelijking met oktober 2011 is het prijspeil van geneesmiddelen met gemiddeld 4,3% gedaald. Opnieuw worden ook prijsstijgingen genoteerd die vanwege sommige verzekeraarscontracten een extra bedrijfsrisico voor de apotheek vormen.
60% medicijnen onder de 10 cent per dag
In de eerste helft van 2012 bedroegen de apotheekinkoopprijzen van bijna 60 % van de door Nederlandse apotheken verstrekte receptgeneesmiddelen minder dan 10 cent per dag. In dezelfde periode van 2007 gold dat voor maar 27% van de geneesmiddelen.
Levering preferente middelen blijft probleem
Leveringsproblemen zijn er de oorzaak van dat apothekers bij gemiddeld 200.000 verstrekkingen per week op zoek moeten naar een alternatief voor een door de zorgverzekeraar preferent aangewezen geneesmiddel. De SFK publiceert vanaf nu wekelijks de monitor preferentiebeleid.
Minder ouderen aan de benzo’s
Nederlandse apothekers verstrekten in 2011 bijna 180 miljoen standaarddagdoseringen aan benzodiazepines. Dat was 1% meer dan een jaar eerder, maar 19% minder dan in 2001, het jaar waarin tot dusver de meeste benzodiazepines zijn verstrekt. Onder ouderen daalde het gebruik het afgelopen jaar.