€ 130 miljoen meer uitgaven aan medicijnen door 9% btw

Apotheken verstrekten in 2016 voor € 4,3 miljard aan geneesmiddelen en farmaceutische zorg die tot het wettelijk verzekerd pakket behoren. Zoals alle bedragen die de SFK publiceert, is in dat bedrag geen btw begrepen. Apotheken zijn btw-plichtig en moeten daarom bovenop deze € 4,3 miljard ook € 260 miljoen aan btw in rekening brengen bij zorgverzekeraars.

Door de door VVD, CDA, D66 en ChristenUnie aangekondigde btw-verhoging naar 9% zal het btw-bedrag met de helft toenemen tot € 390 miljoen. Deze toename moet door de zorgverzekeraars worden opgebracht. Als de overheid ze hiervoor niet compenseert zullen de gevolgen van de btw-verhoging tot uitdrukking komen in een stijging van de zorgpremie.

Per premiebetalende verzekerde komt dit neer op een jaarlijks bedrag van bijna € 10. In het regeerakkoord staat verder over de btw-verhoging vermeld dat de doorwerking daarvan zal worden verwerkt via de reguliere loon- en prijsontwikkeling. Dit betekent dat een eenmalige aanpassing van 3% van de BKZ-uitgaven (Budgettair Kader Zorg) voor geneesmiddelen nodig is om te voorkomen dat de btw-verhoging leidt tot een overschrijding van de kosten binnen de sector.

Overige consequenties

De btw-verhoging heeft overigens niet alleen gevolgen voor geneesmiddelen die zijn opgenomen in het verzekerde pakket. Naast de pakketgeneesmiddelen verstrekken apotheken jaarlijks ook voor € 600 miljoen aan geneesmiddelen die op recept zijn voorgeschreven, maar die niet tot het basispakket behoren. De btw-verhoging leidt voor de gebruikers daarvan tot een totale kostentoename van € 18 miljoen.

Omdat ziekenhuizen niet btw-plichtig zijn, hoeven ze geen btw te berekenen over hun zorgtarieven. Toch heeft de verhoging van de btw ook gevolgen voor de ziekenhuizen. Zo zullen onder meer de inkoopkosten van de (dure) geneesmiddelen die in het ziekenhuis worden toegepast en de geneesmiddelen die de afgelopen jaren zijn overgeheveld naar het budget van het ziekenhuis met 3% stijgen. Omdat de ziekenhuizen de btw over de inkoop van geneesmiddelen niet mogen verrekenen, betekent dit dat deze kostenstijging voor rekening van het ziekenhuis komt, met mogelijke tariefsverhogingen tot gevolg.

Bijbetaling gemaximeerd

Naast de btw-verhoging, die niet specifiek voor de geneesmiddelen geldt, staat in het regeerakkoord verder vermeld dat maatregelen worden genomen om de kosten van genees- en hulpmiddelen te beheersen. Deze maatregelen moeten leiden tot een besparing van € 460 miljoen per jaar in 2023. Invulling daaraan zal zoveel mogelijk gebeuren door een scherpere inkoop, overheveling van geneesmiddelen naar het ziekenhuisbudget en een aanpassing van de Wet geneesmiddelprijzen.

Sluitpost is een aanpassing van Geneesmiddelvergoedingssysteem (GVS). Bij een herijking van het GVS stelt de overheid nieuwe vergoedingslimieten voor geneesmiddelen vast. Binnen het GVS moet een verzekerde bijbetalen als een fabrikant voor een geneesmiddel een inkoopprijs vaststelt die hoger is dan de vergoedingslimiet uit het GVS. De bijbetaling is dan gelijk aan het verschil tussen die prijs en de limiet.

Deze vorm van eigen betaling die sinds het begin van de jaren negentig van kracht is, zal vanaf 2019 worden gemaximeerd tot € 250 per verzekerde per jaar.

Deze en andere maatregelen ten aanzien van eigen betalingen kondigen de regeringspartijen in de regeerakkoord aan om de zorg voor iedereen betaalbaar te houden.

Als deze GVS-maximering al in 2016 van kracht zou zijn geweest, dan zouden daarvan ongeveer 50.000 verzekerden hebben geprofiteerd voor een gezamenlijk bedrag van € 12,5 miljoen.