Gebruik geneesmiddelen in tien jaar met bijna 40% gestegen

Bij het gebruik van geneesmiddelen is de standaarddagdosering (ddd) een geschikte maat om de toe- of afname van het gebruik in de afgelopen tien jaar te vergelijken. Het aantal verstrekkingen, een ander veelgebruikte maat om het geneesmiddelengebruik in uit te drukken, is daarvoor minder geschikt. Dat geldt zeker voor de afgelopen tien jaar, omdat daarin de gedifferentieerde tariefstructuur (met weekverstrekkingen) is ingevoerd.

Openbare apotheken verstrekten vorig jaar 8,6 miljard DDD’s aan pakketgeneesmiddelen, dat is 38% meer dan in 2006. In beide jaren bedroegen de bijbehorende uitgaven ongeveer € 4,3 miljard.

65-plus

De toename van het gebruik is voor een deel het gevolg van groei van de bevolking. Volgens cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek nam de bevolking in tien jaar tijd met bijna 650.000 personen (4%) toe tot bijna 17 miljoen. Omdat zo rond 2011 de eerste naoorlogse babyboomers de 65-jarige leeftijd bereikten, nam het aantal 65-plussers in de afgelopen tien jaar sterk toe, met zo’n drie kwart miljoen tot 3,1 miljoen. Ze maken daarmee 19% van de bevolking uit. In 2006 was dat aandeel nog 14%.

Naarmate mensen ouder worden, gebruiken ze gemiddeld meer geneesmiddelen langdurig, waardoor vergrijzing een grote invloed heeft op het totale geneesmiddelengebruik. Ook dragen gewijzigde inzichten in het gebruik van geneesmiddelen, zoals die in professionele richtlijnen en standaarden zijn vastgelegd, bij aan de groei van het geneesmiddelengebruik.

Al met al komt het gemiddelde geneesmiddelengebruik voor de gemiddelde inwoner van ons land in 2016 uit op 548 DDD’s per persoon per jaar en voor een 65-plusser – bijna drie keer zo hoog – op 1573. Dit laatste aantal betekent een stijging van 19% ten opzichte van 2006. Dat deze stijging veel lager uitvalt dan die voor de gemiddelde Nederlander (33%), komt omdat het aantal 65-plussers in de afgelopen tien jaar sterk is toegenomen en dat van de 65-minners licht is afgenomen. Gebaseerd op bovenstaande cijfers gebruikt een 65-plusser globaal gemiddeld 4,3 verschillende geneesmiddelen gedurende een heel jaar.

Uitgaven

De gemiddelde geneesmiddeluitgaven voor pakketgeneesmiddelen via de openbare apotheek waren in 2006 en in 2016 met ongeveer € 4,3 miljard vrijwel gelijk, terwijl het gebruik in die periode is toegenomen met zo’n 2,4 miljard DDD’s. De uitgaven zijn de afgelopen tien jaar naar verhouding gedaald door lagere prijzen ten gevolge van het preferentiebeleid en de wet geneesmiddelprijzen. Ook heeft de overheveling van dure en oncolytische geneesmiddelen naar het budget van het ziekenhuis bijgedragen aan relatief minder uitgaven aan geneesmiddelen via de openbare apotheek.

Door de stijging van het aantal inwoners in de afgelopen tien jaar zijn de gemiddelde uitgaven per inwoner gedaald, met zo’n 3% tot € 275 per persoon per jaar. Voor de 65-plusser is dat bedrag € 676 per jaar.