Patiënten met astma/COPD gebruiken meest salbutamol
5% minder kosten aan astma/COPD-medicatie door salmeterol/fluticason
Mensen die astma/COPD-middelen gebruiken, hebben vaak niet genoeg aan één geneesmiddel uit deze groep. Hoeveel middelen dat gemiddeld zijn, kan worden bepaald door het aantal gebruikers van astma/COPD-medicatie op twee verschillende niveaus te tellen. Op het minst gedifferentieerde ATC-niveau (R03: middelen bij astma/- COPD) bedroeg dat aantal de afgelopen jaren ongeveer 1,7 miljoen. Iedere gebruiker telt dan als één persoon, ongeacht hoeveel verschillende astma/- COPD-middelen iemand gebruikt, maar op het niveau van (combinaties van) werkzame stoffen worden gebruikers net zo vaak meegeteld als ze verschillende middelen gebruiken.
Uit de vergelijking van die aantallen gebruikers blijkt dat mensen met astma/COPD-medicatie in 2016 gemiddeld 1,57 verschillende middelen gebruikten. In 2015 waren dat er net iets meer. Dit verklaart waarom het er in de tabel op lijkt dat het aantal gebruikers van astma/COPD-medicatie afneemt. In werkelijkheid is het aantal verschillende middelen per gebruiker in 2016 iets afgenomen.
Van alle mensen die astma/COPD-middelen gebruiken, gebruikt meer dan de helft salbutamol: 900.000. Dit aantal is evenals alle hieronder vermelde aantallen gebruikers gebaseerd op tellingen op het niveau van werkzame stoffen. Salbutamol behoort tot de kortwerkende luchtwegverwijders van het bèta-sympathicomimetica-type die eerste keus zijn bij astma en COPD. Het andere kortwerkende middel van dit type is terbutaline met 30.000 gebruikers.
Salmeterol/fluticason
De combinatie salmeterol (een langwerkend bèta-sympathicomimeticum als luchtwegverwijder) met fluticason (een ontstekingsremmend corticosteroïde), die vooral bij astma wordt gebruikt, komt met bijna 300.000 gebruikers in 2016 op de tweede plaats. Dat is 10% minder dan in 2015. Omdat deze combinatie (Seretide) steeds vaker als goedkopere generieke variant wordt verstrekt, zijn de kosten voor deze combinatie in 2016 zelfs met 20% afgenomen. Het bedrag dat daarmee gemoeid is, zo’n € 17 miljoen, komt overeen met het bedrag waarmee de totale kosten van astma/COPD-medicatie zijn afgenomen.
Tiotropium (Spiriva) wordt toegepast bij COPD en is een langwerkende luchtwegverwijder van het parasympathicolyticum-type. Het aantal gebruikers daarvan is in 2016 met 14.000 afgenomen tot 245.000. Spiriva was in 2016 het geneesmiddel met de meeste kosten van alle receptgeneesmiddelen. De kosten kwamen, zonder vergoeding voor de farmaceutische zorg, uit op € 80 miljoen.
Vermeldenswaard is dat in 2016 het aantal gebruikers van een combinatie die bestaat uit hetzelfde tiotropium en olodaterol (een langwerkend bèta-sympathicomimeticum) juist met ongeveer 14.000 toenam. Deze combinatie (Spiolto respimat vernevelvloeistof) is pas in de loop van 2015 op de markt gekomen.
Tabel: Luchtwegverwijder salbutamol telt veruit meeste gebruikers
| werkzame stof(fen) | type middel | bij* | gebruikers 2016 | verschil 2015 | |
| 1 | salbutamol | luchtwegverwijder | a,c | 900.000 | +10.000 |
| 2 | salmeterol met fluticason | combinatie** | a | 295.000 | -30.000 |
| 3 | tiotropium | luchtwegverwijder | c | 245.000 | -14.000 |
| 4 | fluticason | corticosteroïde | a,c | 215.000 | -12.000 |
| 5 | formoterol met budesonide | combinatie** | a | 190.000 | -13.000 |
| 6 | formoterol met beclometason | combinatie** | a | 165.000 | +16.000 |
| 7 | ipratropium | luchtwegverwijder | c | 105.000 | -5.000 |
| 8 | beclometason | corticosteroïde | a, c | 78.000 | -2.000 |
| 9 | ciclesonide | corticosteroïde | a, c | 71.000 | +2.000 |
| 10 | budesonide | corticosteroïde | a, c | 63.000 | -4.000 |
* toegepast bij a = astma, c = COPD
** combinatie van luchtwegverwijder en corticosteroïde