Weer hoogste uitgaven voor luchtwegmiddel tiotropium

De hoogste uitgaven aan een geneesmiddel in het basispakket waren met € 87 miljoen ook in 2016 voor tiotropium (Spiriva). Het dankt de positie van lijstaanvoerder niet aan een toename van de omzet – die daalde met ongeveer 6% – maar aan een nog grotere daling van de omzet van nummer twee van vorig jaar. Die plaats was toen voor het astma/COPD-combinatiepreparaat van salmeterol met fluticason (Seretide), dat in de periode 2012 tot en met 2014 nog de top 10 aanvoerde.

De daling in de uitgaven die voor dit combinatiepreparaat al sinds 2011 gaande is, kwam in 2016 uit op € 17 miljoen (-19%) en was voor ongeveer de helft het gevolg van afnemend gebruik en voor de andere helft van lagere prijzen door de introductie van generieke varianten. Hierdoor daalt het naar de derde plaats.

Ook van het derde astma/COPD-middel in de top 10, het combinatie-preparaat van formoterol en budesonide (Symbicort), daalden de uitgaven, met 12%. Even buiten de top 10 staat een astma/COPD-middel waarvan de uitgaven wel stegen. Het gaat om de combinatie van formoterol en beclometason (Foster) met een omzet van € 41 miljoen.

Nieuw in de top 10 is verder colecalciferol (viamine D3), dat ter voorkoming van osteoporose wordt ingezet. Overigens zal een deel van de varianten van deze vitamine uit het basispakket uitstromen als een advies van het Zorginstituut hierover door de minister wordt overgenomen.

Hepatitis C

Nieuw in de top 10 op de vijfde positie is het combinatiepreparaat sofosbuvir met ledipasvir (Harvoni) met € 53 miljoen aan uitgaven. Harvoni behoort tot de nieuwe generatie middelen bij de behandeling van chronische hepatitis C. Het heeft in de uitgaven top 10 de plaats ingenomen van sofosbuvir, dat er vorig jaar als enkelvoudig hepatitis C-middel in stond. Door de introductie van het combinatiepreparaat in november 2015 is er minder behoefte aan sofosbuvir als enkelvoudig middel, waardoor de omzet daarvan met ongeveer € 18 miljoen daalde tot € 43 miljoen.

De genoemde uitgaven aan beide sofosbuvirpreparaten geven het bedrag weer dat apothekers bij zorgverzekeraars in rekening brachten en ook vergoed kregen. Vanwege geheime prijsafspraken van de overheid met de leverancier van deze middelen, Gilead, is het werkelijke bedrag dat de overheid betaalt, onbekend.

Patentverloop rosuvastatine

De uitgaven aan de cholesterolverlager rosuvastatine (Crestor), die de combinatie van salmeterol en flutcason van de tweede plaats verdrong, stegen met € 6 miljoen (+9%) tot € 74,2 miljoen. Deze toename is toe te schrijven aan een toenemend gebruik van deze cholesterolverlager. In 2017 zullen de kosten voor rosuvastatine hoogstwaarschijnlijk lager uitvallen, omdat in de loop van 2017 het patent verloopt.

Tabel: Top 10 van geneesmiddelen in het basispakket met de hoogste uitgaven in 2016