Helft benzo-gebruikers krijgt hooguit twee verstrekkingen

De groep benzodiazepines bestaat uit slaap- en kalmeringsmiddelen. Vanwege hun verslavende eigenschappen en valrisico is langdurig gebruik ongewenst. Omdat eerdere maatregelen die het (langdurig) gebruik van benzodiazepines moesten ontmoedigen niet het gewenste doel hadden, stelde de overheid per 2009 voorwaarden aan de vergoeding van deze middelen. Als gebruikers niet aan minimaal één van de specifieke voorwaarden voldoen, moeten zij de benzodiazepines zelf betalen. In 2018 gold dat voor ongeveer 70% van alle benzodiazepine-gebruikers.

Langdurig

De mate waarin de gebruikers van benzodiazepines deze middelen gebruiken, varieert nogal. Uit de cijfers blijkt dat het merendeel van de benzodiazepinegebruikers niet behoort tot de langdurige of chronische gebruikers. Zo had de helft van alle gebruikers vorig jaar niet meer dan twee verstrekkingen. Uitgedrukt in tabletten of capsules gebruikten deze mensen gemiddeld achttien stuks per persoon per jaar.

Om aan te duiden hoe groot de groep langdurige gebruikers is, bestaat geen eenduidige criterium. Als gekeken wordt naar het aantal verstrekkingen per jaar, blijkt dat ongeveer drie kwart van de gebruikers maximaal zes verstrekkingen per jaar krijgt en 86% maximaal twaalf verstrekkingen. Hierbij moet worden opgemerkt dat het voor benzodiazepines – in afwijking van andere geneesmiddelen – gebruikelijk is per keer voor niet meer dan een maand te verstrekken. Dit heeft als doel om langdurig gebruik te ontmoediging.

Bij langdurig gebruik kan ook worden gekeken naar het aantal standaarddagdoseringen (DDD) dat iemand gebruikt. Bijna drie kwart van de gebruikers krijgt maximaal 90 DDD’s per jaar en 83% minder dan 180 DDD’s. Hierbij geldt dat als iemand verschillende benzodiazepines gebruikt het aantal DDD’s bij elkaar is geteld.

Langwerkend

Niet alleen is het ongewenst om langdurig benzodiazepines te gebruiken, ook wordt het gebruik van langwerkende benzodiazepines niet aangeraden. Dat geldt speciaal voor slaapmiddelen. Het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG) merkt daarbij op dat ook de dosering van belang is. Zo kan een hoge dosering van een kortwerkende benzodiazepine langer werken dan een normale dosering van een langwerkende benzodiazepine.

In het kader van een internationaal onderzoek heeft de SFK recent cijfers geleverd over het gebruik van langwerkende benzodiazepines. In 2009 betrof ongeveer één op de vier DDD’s die apotheken aan benzodiazepines verstrekten een langwerkende benzo. In de afgelopen tien jaar is dat aandeel gestaag afgenomen, tot nog maar één op de zes. Ook in absolute zin daalde het aantal verstrekte langwerkende benzodiazepines: van 50 miljoen DDD’s in 2009 naar 28 miljoen in 2018 (-43%).