Gemiddelde preferentiegraad van apotheken bedraagt 84%

Bij geneesmiddelen waarvan meerdere varianten op de markt beschikbaar zijn, kunnen verzekeraars ervoor kiezen een preferentiebeleid te voeren. Zorgverzekeraars zijn verplicht om per werkzame stof (of combinatie van werkzame stoffen) minimaal één product dat op-genomen is in het Geneesmiddel-vergoedingssysteem te vergoeden. In de praktijk komt het er vooral op neer dat zorgverzekeraars van gelijkwaardige producten (zelfde werkzame stof, zelfde sterkte en zelfde toedieningsvorm) alleen het product van één of enkele leveranciers vergoeden. Verzekerden krijgen dan in beginsel alleen die geneesmiddelen vergoed, tenzij om medische redenen een ander product noodzakelijk is.

Preferentiebeleid

Binnen hun eigen preferentiebeleid wijzen zorgverzekeraars niet alleen geneesmiddelen aan die preferent zijn en dus worden vergoed, maar expliciet ook geneesmiddelen die niet preferent zijn en dus niet worden vergoed. Alleen de als preferent en als niet-preferent aangewezen geneesmiddelen zijn van belang bij de bepaling van de preferentiegraad. Daardoor zou een 100%-score betekenen dat uitsluitend preferente producten zijn afgeleverd. In de praktijk is dat niet haalbaar vanwege de medische noodzaak voor patiënten om een niet-preferent product te moeten gebruiken, het voorschrijfbeleid van behandelaren en – vooral de laatste jaren – de leveringsproblematiek. Om een indruk te krijgen van de verschillen in preferentiebeleid tussen verzekeraars: Zilveren Kruis had in 2019 ongeveer 1150 producten als preferent aangewezen en 4400 als niet-preferent. Zilveren Kruis wijst in sommige gevallen meerdere gelijkwaardige producten aan als preferent. Dat kan bijvoorbeeld het geval zijn bij (verwachte) leveringsproblemen. Zorgverzekeraar Menzis heeft ongeveer 190 producten als preferent aangewezen en 1850 als niet-preferent. Hiermee heeft Menzis een kleiner aandeel preferent aangewezen middelen (9%) dan Zilveren Kruis (21%).

Resultaten

Voor het bepalen van de preferentie-graad is per apotheek per zorgverzekeraar de hoeveelheid verstrekte standaarddagdoseringen (DDD) van preferente producten gedeeld door de totale hoeveelheid DDD’s van preferente en niet-preferente producten. Bij de berekeningen zijn de één-, twee- of driewekelijkse verstrekkingen van geneesmiddelen niet meegenomen. Bij verzekeraar Zorg en Zekerheid, dat in 2019 voor het eerst een preferentiebeleid voerde, realiseerden de apotheken gemiddeld de hoogste preferentiegraad, namelijk 85%. Bij zorgverzekeraar VGZ kwam dat met 84% net iets lager uit. Dit is minder dan in 2018 toen dat nog 88% was. De gemiddelde preferentiegraad bij Menzis bedroeg 82%, hetgeen 1%-punt hoger was dan een jaar eerder. Apotheken scoorden gemiddeld een preferentiegraad van 84%, berekend over alle zorgverzekeraars. 80% van de apotheken behaalde een score tussen de 78% en 90%.

Zilveren Kruis en CZ

Voor de zorgverzekeraars Zilveren Kruis en CZ heeft de SFK geen preferentiegraad kunnen bepalen. Bij Zilveren Kruis is dat omdat deze zorgverzekeraar twee contractvormen aan apotheken voorlegt, waarvan er één gebaseerd is op het preferentiebeleid. De SFK legt de contractvorm echter niet vast. Voor zorgverzekeraar CZ gold in 2019 dat met sommige apotheken contractueel (gedeeltelijke) vrijstelling van het preferentiebeleid was overeengekomen in ruil voor andere kostenbeheersende afspraken.  Zie voor een figuur over de spreiding van de preferentiegraad bij verzekeraars Eno, Menzis, VGZ en Zorg en Zekerheid: pw.nl. De SFK heeft voor apothekers met toegang tot SFK Select een monitor ter beschikking gesteld om maandelijks per verzekeraar de preferentiegraad te kunnen meten. Zie sfk.nl/preferentiegraad (inloggen).