Toename aantal volwassen methylfenidaatgebruikers

Methylfenidaat is het meest gebruikte geneesmiddel bij ADHD. Het middel is officieel geregistreerd voor toepassing bij ADHD bij kinderen tussen de zes en achttien jaar. De SFK signaleert al sinds 2015 een afname van het aantal gebruikers in deze leeftijdsgroep. Deze daling zette zich ook in 2019 voort. Het aantal jonge gebruikers van methylfenidaat daalde met 3000 naar 94.000, een afname van 3,1% ten opzichte van 2018. Uitgedrukt in aantal gebruikers per duizend inwoners van zes tot achttien jaar waren dat er 41,2 in 2019 tegenover 42,5 in 2018.

Volwassenen

In het verleden werd aangenomen dat volwassenen geen last meer zouden hebben van ADHD; het zou overgaan in de volwassenheid. Onderzoek heeft echter aangetoond dat dit meestal niet het geval is, want de meerderheid van de patiënten blijft ook op volwassen leeftijd hinderlijke symptomen houden. Volgens de Nederlandse Vereniging van Psychiaters toont jarenlange klinische ervaring aan dat methylfenidaat ook bij volwassenen veilig kan worden toegepast. Toch werd pas eind 2017 voor het eerst een geneesmiddel met methyl-fenidaat (Medikinet) geregistreerd voor toepassing bij ADHD bij volwassenen. Mede hierdoor neemt het aantal volwassen methylfenidaatgebruikers al enige jaren toe, ook in 2019. Het aantal gebruikers in de leeftijdsgroep achttien tot vijftig jaar steeg met 6000 naar 98.000 in 2019; een stijging van 6,5%. Het aantal gebruikers per duizend inwoners in deze leeftijdsgroep steeg vorig jaar van 13,2 naar 14,0.

Andere middelen

Dexamfetamine komt bij ADHD in aanmerking als iemand onvoldoende reageert op methylfenidaat. Het middel telde in 2019 ongeveer 45.000 gebruikers, een toename met 7500 personen ten opzichte van het jaar daarvoor. Deze stijging komt overeen met 17%. Bij dexamfetamine is er niet zo’n groot verschil in het aantal gebruikers onder jongeren en volwassenen als bij methylfenidaat. Het aantal gebruikers per duizend inwoners bedroeg in de leeftijdsgroep zes tot achttien jaar in 2019 ongeveer 3,8, terwijl dat in de volwassen leeftijdsgroep – achttien tot vijftig jaar – ongeveer 4,5 was.
Halverwege 2019 zijn veel gebruikers van doorgeleverde bereidingen van dexamfetamine van 2,5 mg overgestapt op een geregistreerd handels-product van 5 mg. Een en ander vond plaats na de bekendmaking van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd, die na onderzoek van mening was dat deze doorgeleverde bereidingen van 2,5 mg vaker werden verstrekt dan op grond van de voorgeschreven dosering noodzakelijk was.
Recent kwam lisdexamfetamine (Elvanse), dat langer werkt dan dexamfetamine, beschikbaar. Na de introductie in september telde de SFK al 3500 gebruikers in 2019.