Toenemende concentratie op geneesmiddelenmarkt

Het gemiddelde aantal leveranciers dat per geneesmiddelgroep* generieke geneesmiddelen op de markt aanbiedt, daalde de afgelopen jaren gestaag. Waren er in 2014 nog gemiddeld 3,4 generieke aanbieders, in 2024 kwam dat aantal uit op 2,6.

Naast het dalende aantal aanbieders onderzocht de SFK de ontwikkeling van de marktconcentratie. De SFK berekende hiertoe per geneesmiddelgroep* de procentuele marktaandelen van de verschillende generieke leveranciers. Deze zijn gebaseerd op de door openbaar apothekers verstrekte aantallen standaarddagdoseringen (DDD). Door de kwadraten van die marktaandelen op te tellen, ontstaat een index** die door economen wordt gebruikt om marktconcentratie te berekenen. Een index van 1 betekent een volledig monopolie. Bij een groot aantal leveranciers met vergelijkbare marktaandelen nadert de index 0. Bij drie leveranciers die alle drie 33% marktaandeel hebben, is de index 0,33. De SFK-variant van de index is het (gewogen) gemiddelde van de berekende indices per geneesmiddelgroep*. Deze SFK-concentratie-index kwam over de eerste elf maanden van 2024 uit op 0,54.

Het verloop van de index over de afgelopen jaren toont aan dat er steeds meer geneesmiddelgroepen bestaan waarbij één of enkele leveranciers een steeds groter marktaandeel hebben. Dit wil overigens niet zeggen dat over de hele markt bezien het marktaandeel van één generieke leverancier steeds groter wordt: per geneesmiddelgroep kan de grootste leverancier steeds een andere leverancier zijn.

Door zowel de absolute daling van het gemiddeld aantal leveranciers als de toegenomen marktconcentratie, wordt de markt steeds afhankelijker van één leverancier. Hierdoor daalt de kans dat een concurrerende leverancier (tijdelijk) een oplossing kan bieden bij leveringsproblemen. 

*    geneesmiddelen met dezelfde werkzame stof, zelfde sterkte en zelfde farmaceutische vorm (prescriptiecode-niveau, PRK)

**  Herfindal-Hirschman Index (HHI)

Stichting Farmaceutische Kengetallen: info@sfk.nl