Farmaciecijfers SFK
Stijgend gebruik diabetesmiddelen zet door
Nederlandse openbare apotheken verstrekten in 2010, gerekend in dagdoseringen, vier procent meer orale bloedglucoseverlagende middelen en drie procent meer insulines. Het aantal gebruikers van orale antidiabetica steeg met zeven procent. En de trend in de verschuiving van humane insulines naar insulineanalogen zet verder door.
Afnemend gebruik in kaart gebracht
De mix van afgeleverde geneesmiddelen is continu aan verandering onderhevig. De SFK deed onderzoek naar de geneesmiddelen waarvan het gebruik tussen 2005 en 2010 sterk afnam. Fusidinezuur ooggel is met 40% minder gebruikers de grootste daler.
Gebruik medicinale cannabis neemt toe
Nederlandse apotheken verstrekten in 2010 bijna 6700 keer medicinale cannabis op recept. Dit aantal stijgt al enkele jaren. Sinds september 2003 is medicinale cannabis op recept een legale verstrekking in de apotheek. Het product kent geen vergoeding uit de basisverzekering.
Tiotropium winnaar in stabiele groeimarkt
Openbare apotheken verstrekten in 2010 7,1 miljoen keer een luchtweggeneesmiddel. De hiermee gepaard gaande uitgaven bedroegen € 410 miljoen. De geneesmiddeluitgaven in de groep luchtweggeneesmiddelen namen sterker toe dan de totale uitgaven aan geneesmiddelen.
Geneesmiddelen buiten de basisverzekering
De omzet van receptgeneesmiddelen die niet in het basispakket zijn opgenomen, bedroeg in 2010 bijna € 62 miljoen. Daarnaast kwam € 54 miljoen van de uitgaven aan slaap- en kalmeringsmiddelen niet voor vergoeding in aanmerking.
Lichte krimp in arbeidsmarkt openbaar apothekers
Terwijl het aantal afgestudeerde apothekers gestaag stijgt, krimpt de arbeidsmarkt binnen de openbare farmacie. Deze ontwikkeling loopt niet in de pas met de alsmaar groeiende zorgvraag. Dalende aantallen eerstejaarsstudenten farmacie lijken te duiden op een afnemende populariteit van de opleiding.
Antibiotica tellen meeste gebruikers
SFK
Ieder jaar gebruiken ruim vier miljoen inwoners van Nederland minimaal één antibioticumkuur. Gebruikerscijfers van de SFK zijn iets te hoog. De SFK onderzoekt mogelijkheden om patiënten die geneesmiddelen in verschillende apotheken afhalen als één persoon te kenmerken.
Meer werk, minder assistenten
De verwerkingsgraad is in 2010 gestegen tot 20.600 voorschriften per fulltime assistent. Ondanks een stijgend geneesmiddelgebruik zorgt de financiële krapte bij apotheken ervoor dat zij minder assistenten aantrekken. Hierdoor stijgt de werkdruk en daalt de werktevredenheid.
Meer geneesmiddelen voor 65-plus-man
Ruim de helft van de verstrekkingen van vergoedbare receptplichtige geneesmiddelen was in 2010 bestemd voor 65-plussers. Van de senioren gebruikten de mannen per hoofd van de bevolking meer dagdoseringen dan de vrouwen. 65-plussers kregen het vaakst acetylsalicylzuur verstrekt.
Dermatica op recept in cijfers
Met de verstrekkingen van vergoedbare dermatica was in 2010 een bedrag van € 57 miljoen aan geneesmiddelkosten gemoeid. Nederlandse apotheken verstrekten 8,4 miljoen keer zo'n huidpreparaat. Het merendeel van de verstrekkingen betrof een eerste uitgifte.
Aandeel generiek boven de 60%
Het aantal verstrekkingen van generieke geneesmiddelen nam in 2010 met 16% toe tot 112 miljoen. Het aandeel dat deze groep uitmaakt binnen het totaal aantal verstrekkingen kwam daarmee voor het eerst boven de 60%.
Zorgondersteuning bij astma/COPD verbeterd
Gemiddeld verstrekt een openbare apotheek aan ruim 700 personen een geneesmiddel voor astma of COPD. Met de vernieuwde webrapportage ‘Zorgondersteuning Astma/COPD’ van de SFK en de KNMP heeft de apotheker een instrument om de zorg voor deze groep te optimaliseren en deze aan te tonen.
Wintergeneesmiddelen
Doxycycline en amoxicilline voeren de lijst wintergeneesmiddelen in 2010 aan. Apothekers verstrekten deze middelen naar verhouding veel vaker in de winter dan in de rest van het jaar.
Aantal apotheken vrijwel ongewijzigd
Nederland telde op 1 januari 2011 1980 openbare apotheken. In 2010 openden 35 nieuwe apotheken de deuren. Dat is het laagste aantal in de afgelopen tien jaar. Daar tegenover stond een recordaantal van 31 apotheken die definitief dicht gingen.
Voorkeursverschil huisartsen en specialisten
Huisartsen en specialisten hebben verschillende voorkeuren bij de keuze van een geneesmiddel. Het meest komt dat tot uitdrukking bij de protonpompremmers. Voor huisartsen is omeprazol de eerste keus, terwijl specialisten het vaakst met pantoprazol beginnen.
Vrouwen anticiperen op pilmaatregel
In het vierde kwartaal van 2010 ontvingen vrouwen in Nederland één miljoen keer de anticonceptiepil. Dat aantal overtrof net die hoeveelheid in dezelfde periode van 2003. Ook verstrekten Nederlandse openbare apotheken niet eerder zo vaak een Mirena spiraal als in het laatste kwartaal van 2010: 27.500 keer.
Weinig verschuivingen in top 10
Nederlandse openbare apotheken verstrekten in 2010 6,3 miljoen keer het geneesmiddel metoprolol. Het middel is daarmee, weliswaar nipt, opnieuw het meest verstrekte geneesmiddel binnen het wettelijk verzekerde pakket. In vergelijking met de top 10 over 2009 zijn er slechts enkele positiewisselingen en geen nieuwe binnenkomers.
Stoppen met roken in pakket vanaf 2011
Stoppen met roken is vanaf 1 januari 2011 opgenomen in het basispakket van de zorgverzekeringswet. Geneesmiddelen binnen dergelijke antirookprogramma’s komen voor vergoeding in aanmerking. Het aantal verstrekkingen van het enkele jaren geleden geïntroduceerde antirookmiddel varenicline blijft stijgen.
Omzetdaling door preferentiebeleid
De verdere uitbreiding van het preferentiebeleid door diverse verzekeraars leidt op jaarbasis naar verwachting tot een daling van de kosten van geneesmiddelen van gemiddeld € 54.400 per apotheek. Dit komt bovenop de € 23.300 door prijsdalingen van generieke geneesmiddelen tot december van dit jaar.
Tien jaar deze eeuw
Protonpompremmers en cholesterolverlagers vertonen de hoogste stijging van het aantal verstrekte doseringen in het bijna voorbije decennium. Grootste verliezers zijn in dat verband een aantal anticonceptiepilcombinaties. Esomeprazol is de sterkste nieuwkomer.